Grójec, Powiat Grójecki - portal Grojec24.net
Autoryzowany punkt sprzedaży Bruk-bet Bruk Designer Olszany

Eugeniusz Gardziński - odważny i niepokorny

2 lutego 2018; 18:25

Grojec24.net

14 komentarzy

Eugeniusz Gardziński Eugeniusz Gardziński

Eugeniusz Gardziński urodził się 23 grudnia 1904 r. w Mogielnicy. Już od najmłodszych lat był odważny i niepokorny, także w stosunku do zaborców.

Namówiony przez starszych kolegów, strzelił z procy w portret cara. Na szczęście, dzięki negocjacjom  z policjantami, nie poniósł konsekwencji. Pomimo różnych wybryków ukończył szkołę mogielnicką z prawie samymi piątkami.

W roku 1917/18, gdy powiat grójecki znajdował się pod okupacją niemiecką, rozpoczął naukę w 4-klasowej Męskiej Szkole Powiatowej (progimnazjum) w Grójcu.

Jeden z punktów ówczesnego kodeksu ucznia mówił, że  najważniejszy jest Pan Bóg:

"Pamiętaj, że Wszechobecny, Wszystkowiedzący i Wszechmocny Bóg widzi, przenika i sądzi wszystkie myśli, zamiary i czyny twoje".

Otrzymał promocję do klasy III, ale z powodu złej sytuacji finansowej rodziców musiał spędzić jeden rok w Mogielnicy, pobierając  lekcje prywatne. Naukę wznowił jako uczeń  IV klasy Państwowego Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Warszawie. Później uczęszczał do innego gimnazjum.

W  Mogielnicy otwarto Państwowe Seminarium Nauczycielskie, które stało się kuźnią nauczycieli naszego powiatu. W 1922 r. wstąpił od razu na III kurs. W 1925 r. uzyskał świadectwo maturalne, a w 1935 r. ukończył Państwowy Wyższy Kurs Nauczycielski  o profilu fizyczno-matematycznym w Warszawie. Pracę nauczyciela rozpoczął w Szkole Powszechnej w Górze Kalwarii, gdzie przeszedł dobrą praktykę. W 1935 r. wygrał konkurs na kierownika szkoły w Borowem, a także otrzymał klucze do swojego mieszkania o wymiarach 3x3m, w którym zamieszkał  z żoną Klementyną. Szkoła w Borowem już po dwóch latach  była placówką  III stopnia z 7 klasami - takich szkół w powiecie było niewiele. W szkole, mającej bardzo dobre notowania u  zwierzchników oświaty, rozwijało się harcerstwo pod okiem nauczyciela Ludwika Michalskiego, a wychowanie patriotyczne łączono  z kultem Marszałka Józefa  Piłsudskiego.

Kiedy nastał wrzesień 1939 r.,  Gardziński miał już za sobą służbę wojskową w 33 Pułku Piechoty.  Nic nie wiedząc  o pakcie Ribbentrop-Mołotow, wybrał się z kolegą, kierownikiem szkoły w Przybyszewie, na wschód  Polski, by w szeregach armii rezerwowej bronić Ojczyzny.  Gdy 17 września Armia Czerwona przekroczyła granice Polski,  spodziewając się najgorszego, postanowili wrócić do domu. A oficerowie, myśląc, że Sowieci chcą nam pomóc, wyszli im naprzeciw, by potem zginąć w Katyniu…

W czasie okupacji  Eugeniusz Gardziński prowadził tajne nauczanie, działał w Szarych Szeregach i Armii Krajowej. W szkole w Borowem państwo Gardzińscy  przechowywali Żydów. Wśród uratowanych przez  nich Żydów była dziewczynka, której rodzice zginęli w Powstaniu w Getcie. Została ich przybraną córką.

W 1986 r.  Rada  przy Instytucie Pamięci Narodowej "Yad Vashem" uhonorowała Eugeniusza i Klementynę Gardzińskich Medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata

Tymczasem dzieci państwa Gardzińskich osiągnęły wiek licealny, więc naturalnym krokiem była przeprowadzka do Grójca. W 1946 r. Panu Eugeniuszowi powierzono kierowanie PSP Nr3 w Grójcu. Koledzy dyrektorzy  z "1" i "2" nie przypuszczali, że tak doskonale poradzi sobie z młodzieżą, uważaną za najtrudniejszą w mieście.  Spowodował, że "Trójka" stała się jedną z najlepszych szkół w powiecie, a według wielu najlepszą w Grójcu.

Sam był wzorem dżentelmena  i nauczyciela. Nienaganny styl, garnitur i maniery wzbudzały respekt i szacunek. Pierwszy przychodził, a ostatni wychodził ze szkoły.  Jego maksyma zawodowa brzmiała: "szkoła jest dla ucznia, nie dla nauczyciela".

Kiedyś, w latach 50-tych, Pan Eugeniusz, widząc w jednej ze swoich uczennic potencjał na nauczyciela, odradził jej pójście do szkoły pedagogicznej, tłumacząc, że zawód nauczyciela nie jest dochodowy.  „Ty, Halinko, po śmierci mamy powinnaś pójść do Technikum Ekonomicznego i zdobyć zawód, który da Ci chleb” – powiedział. Wiedząc, że nauczyciele nie są odpowiednio wynagradzani za swoją pracę, potrafił zadbać o przyszłość swoich uczniów.

Jego  syn zapamiętał dwa momenty, kiedy ojciec się rozkleił. Po raz pierwszy było to majowym rankiem 1935 r., gdy wszedł do kuchni i oznajmił: „Marszałek Piłsudski nie żyje", a po raz drugi przed pójściem na wojnę. Zdradził jeszcze, że podczas pracy w szkole przeszedł 3 zawały.

Po wojnie Urząd Bezpieczeństwa traktował go jako osobę niepewną politycznie. Był bezpartyjny. Rzadkością było w Polsce, że kierownik miejskiej szkoły  nie należał do PZPR. Dlatego omijały go odznaczenia. U schyłku życia, widząc jak inni otrzymują ordery, nagrody i tytuły,  z lekkim żalem wyznał sąsiadce, obecnej Dyrektorce "Trójki" Pani  Beacie Góreckiej, że on za wszystko, co zrobił dla szkoły, dzieci, nauczycieli i rodziców, dostanie najwyżej krzyż na cmentarzu.

29 grudnia 1991 r., a więc 3 lata po śmierci ukochanej żony, odszedł na zawsze. Pozostał w naszej pamięci jako wzór patrioty, nauczyciela i pedagoga. Doceniony przez państwo Izrael, w Grójcu do dziś jeszcze nie doczekał się godnego upamiętnienia.

Dariusz Gwiazda

Pisząc ten artykuł, korzystałem z książki 50-lecie Publicznej Szkoły Podstawowej Nr 3 im. ks. Piotra Skargi. Wstęp do monografii (Grójec 18 września 1997 r.) autorstwa Remigiusza Matyjasa. Książka powstała z inicjatywy Dyrektor Anny Soleckiej.

TAGI:

Komentarze (14):

KUSY; 3 lutego 2018, 18:13

Brawo Darek . Nareszcie ktoś pisze prawdę. Miałem lekcje z Panem Gardzińskim.

33BB; 4 lutego 2018, 12:41

Ciekawy artykuł, warto pisać o takich bohaterach:-)

kaska; 4 lutego 2018, 16:53

Kończyłam trójkę za czasów p.Gardzinskiego. Spoko gość. Zawsze mile go wspominam.

profesor; 5 lutego 2018, 09:43

Zawsze identyfikował się ze swoimi uczniami i dbał jak o własne dzieci. Dzisiaj takich pedagogów brakuje!

laura; 7 lutego 2018, 11:09

W tamtych czasach nie było dyrektorów szkół podstawowych, byli kierownicy. W "trójce" młodzież nie należała do najtrudniejszej, to przesada.

Laura; 7 lutego 2018, 11:48

Laurko, doczytałem i tekst dotyczy dyrektorów "1" i "2" - co nie przekłamuje historii, bo to zawsze szef. Analogicznie jakby nazwał Naczelnika Gminy - "Burmistrzem". Chociaż w tym przypadku obowiązki takie same ale przywileje i sposób wyboru już nie.

Do trudnej młodzieży to widać, że nie nie chcesz pamiętać lub nie znasz tamtego Grójca. Do szkoły chodziła ul.Mszczonowska i podwórka wokół parku przy TAXI - gdzie młodzież nie była łatwa

absol..; 9 lutego 2018, 12:41

Uczeszczalem .do szkoly nr. 3 w latach 1950/57 .Do szkolychodzila ul. Mszczonowska,Zatylna, Koscielna,Ogrodowa,Bagno,Stoki, Worowska Cierniowka,Kobylin,Mieczyslawowka,Odrzywolek. Podworka przy Parku nie nalezaly do Szkoly nr. 3 Postoj TAXI byl blizej Kina obecnie Pomnik Jozefaabs.
. Pilsudskiego

Andrzej; 6 lipca 2018, 10:34

Uczył ... to mało powiedziane.
Dawał przykład staranności, bezkompromisowości, odwagi i systematyczności forsując wysoki poziom kultury i pragmatyzmu. Pokazywał nam - dzieciom komunizmu - prawdziwe i ponadczasowe wartości.
To był mój "Pan od matematyki".
Niezapomniany.

Jani; 6 lipca 2018, 18:58

Ktorzy nauczyciele jeszcze uczyli wtedy w tej szkole?
Moze napisac bo jestem ciekaw.

____________________________________
Pozdrawiam absolwentów tamtych pięknych czasów :-)

Sławomir Sygnarek; 29 października 2018, 20:35

Pan Gardziński był moim sąsiadem i przez pewien czas nauczycielem matematyki.Nauczył mnie jazdy na rowerze.Jego zona udzielała mi korepetycji z rosyjskiego (bezpłatnie).Dom miał urządzony jak z przedwojennych filmow -stare meble ,cięzkie kotary,haftowane serwetki bardzo mi się podobało. Czesto wciągał mnie w dziwne dyskusje ,które dopiero po latach mogłem docenic. Bardzo ciepło Go wspominam. Jako mieszkańcy GRÓJCA tak jak napisał Pan Dariusz Gwiazda powinnismy zadbac o godne upamiętnienie Pana Eugieniusza Gardzińskiego.

Darek z Mszczonowskiej; 4 lutego 2019, 12:18

Pana kierownika Eugeniusza Gardzińskiego wspominam z wielkim szacunkiem. Miałem szczęście (trochę z Jego pomocą), że chodziłem do Trójki przez 8 lat. Kierownik Gardziński był wychowawcą i nauczycielem matematyki mojej klasy. Pamiętam, że był bardzo wymagając i surowy, ale sprawiedliwy i potrafił docenić wiedzę i umiejętności uczniów. Miał przez nieprzyjemne spotkania (szczególnie w parku) wracając wieczorami do domu. On mnie naprawdę nauczył matematyki i dzięki temu poszedłem w tzw. szeroki świat. Pan Gardziński był ostatnim Kierownikiem SP nr 3 w Grójcu, później byli już tylko dyrektorzy.

Stefan Wu; 4 lutego 2019, 20:31

Szacunek dla Pana nauczyciela. Ciezko dzis o takich.
Dzieki za wspomnienia Darek, Andrzej i Sławek :-)
Pozdrawiam

kaska; 26 marca 2019, 18:59

Wspaniałym człowiekiem - nauczycielem była p Zielińska p.Calow p Wilnowicz p.Niedolistek wiele innych których nazwisk nie pamiętam. To była wspaniała szkoła 🎒. Ukończyłam ja w 1971r. Żadna szkoła nie dorównuje"tamtej 3".

Elżbieta Kudelska. Boże Narodzenie 2021 r.; 25 grudnia 2021, 23:32

Eugeniusz Gardziński to był mój wujek - mąż Klementyny, siostry mego ojca. Darzyliśmy go zawsze wielkim uznaniem i szacunkiem. Razem z żoną uratowali z getta dziewczynkę (której wychowaniem zajmowali się podczas okupacji i później z narażeniem życia własnego i rodziny); otrzymali za to medal "Sprawiedliwi wśród narodów świata".
Wujek z żoną i dwojgiem dzieci - Jurkiem i Elżunią , stanowili rodzinę o bardzo mocnych podstawach moralnych. Ciocia pochodziła z wielodzietnej rodziny "tam u nas na Wułyniu", bardzo poszkodowanej przez zawieruchę w 1918 roku; osierocone dzieci przyjechały do Warszawy pod opieką najstarszych sióstr - 20.letniej Poli i
nastoletniej Klimy; tu Klima znalazła swego dozgonnego partnera Eugeniusza. Razem z nim oraz starszą Polą i siostrą zakonną Alojzą sprawowali nadal pieczę nad całą gromadką młodszego rodzeństwa.
Chwała i wdzięczność za ich postawę !

Napisz komentarz:

Twój nick:

Treść komentarza:

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Redakcja portalu Grojec24.net nie ponosi odpowiedzialności za ich treść. Każdego użytkownika obowiązują zasady komentarzy.

 

Najnowsze artykuły

Przebudowa ulic Francuskiej i Angielskiej w Grójcu. Niebawem ruszy długo wyczekiwana inwestycja W przyszłym tygodniu zostanie podpisana umowa na przebudow...
Pięć dekad wspólnego życia! Otrzymali medale od burmistrza Grójca W środę, 29 stycznia 2025 roku, w Sali Konferencyjnej Urzę...
Miał trzy dożywotnie zakazy prowadzenia. Wydmuchał prawie promil Dwóch kolejnych kierowców nie stosujących się do sądowego...
Kolejny kierowca przez nadmierny pośpiech stracił prawo jazdy Wysokie mandaty nie odstraszają kierowców, którzy dalej...
Wystawa Dariusza Sieczki w Grójeckim Ośrodku Kultury Grójecki Ośrodek Kultury zaprasza na otwarcie wystawy obraz...

Najnowsze ogłoszenia

Firmy z Grójca i okolic

OSK MANEWR PATRYK TOMASZ KUJAWA Dlaczego My? Odpowiedź jest prosta i zawarta w tym krótkim opisie.

2013-2024 © Grojec24.net - informacyjny portal mieszkańców Grójca i Powiatu Grójeckiego.

Wydawcą portalu jest AaaMedia.pl.