Ojcowie polskiej Niepodległości. Jak kilkusetosobowa tajna organizacja przywróciła Polskę na mapę Europy
Kończy się 2018 r. To nie tylko koniec kolejnego roku, ale i koniec roku, w którym Polska obchodziła setną rocznicę odzyskania niepodległości. Wielu wydaje się, że Polska odzyskała niepodległość, bo Józef Piłsudski 11 listopada wysiadł na dworcu w Warszawie. Niepodległości nie udałoby się odzyskać, gdyby nie pełna poświęcenia praca społeczna pokoleń Polaków.
Jedną z najważniejszych organizacji, która przyczyniła się do odzyskania przez Polskę niepodległości była tajna, działająca w trzech zaborach Liga Narodowa, która powstała 1 kwietnia 1893 r. Działała także na terenie Grójecczyzny. - Było szereg wybitnych działaczy chłopskich, gdzie lud stał na wysokim poziomie kultury. (…) W Grójcu działał Tomasz Nocznicki, który później przeszedł do „Zarania”, a w następ stwie zostł członkiem „Wyzwolenia” i z Jego ramienia był ministrem w rządzie lubelskim i senatorem Rzeczypospolitej – pisze Stanisław Kozicki w monografii „Historia Ligi Narodowej (okres 1887-1907)”. Nocznicki uczestniczył także w jednym z ważnych zjazdów Ligi.
Praca Ligi Narodowej kierowali działacze, którzy później stworzyli Obóz Narodowy, popularnie zwany endecją. Ale nie zamykali swojej organizacji dla ludzi o innych poglądach. Nocznicki był ludowcem i to o lewicoywch poglądach. Ale najważniejsze dla óczesnych działaczy było jedno – niepodległość kraju.
Dzieje Ligi Narodowej są kluczem do poznania i zrozumienia dziejów Obozu Narodowego. Pokazują, jak kilkusetosobowa, ideowa, tajna, elitarna i działająca we wszystkich trzech zaborach organizacja była w stanie stworzyć sieć rozmaitych organizacji, stowarzyszeń i klubów obejmujących wszystkie stany i warstwy społeczne, a później potężny ruch polityczny.
Historia Ligi Narodowej pozwala uświadomić sobie, że „ojcowie” endecji podeszli do budowy ruchu politycznego niezwykle racjonalnie, zadali sobie pytania: – W jakiej sytuacji znajduje się Polska? Jakiej Polski chcemy? – Co musimy zrobić, żeby Polska była taka, jakiej chcemy?
Szukając na nie odpowiedzi odrzucili niemożliwe do zrealizowania powstańcze mrzonki, podeszli do polskich sił i możliwości ze zdrowym rozsądkiem. Dziś powiedzielibyśmy, że dokonali swoistej analizy SWOT, określili silne i słabe strony narodu, sięgnęli po realistyczne rozwiązania, rozwoju narodu w granicach istniejących porządków prawnych państw zaborczych. Bez Ligi Narodowej nie byłoby możliwe podpisanie przez Romana Dmowskiego na konferencji paryskiej 28 czerwca 1919 r. Traktatu wersalskiego, który przywracał Polskę na mapę Europy. W Paryżu pomagał Dmowskiemu i Komitetowi Narodowemu Polskiemu jeden z wybitnych synów Ziemi Grójeckiej. Ale to już temat na kolejną opowieść.
Tomasz Plaskota
Napisz komentarz:
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Redakcja portalu Grojec24.net nie ponosi odpowiedzialności za ich treść. Każdego użytkownika obowiązują zasady komentarzy.
Komentarze (1):
hmm; 6 kwietnia 2020, 23:42
Tekst ciekawy, ale mało konkretów.