Grójec, Powiat Grójecki - portal Grojec24.net
Autoryzowany punkt sprzedaży Bruk-bet Bruk Designer Olszany

Zmarł major Henryk Kowalczyk

11 lipca 2018; 16:22

Grojec24.net

4 komentarze

Henryk Kowalczyk (fot. Krzysztof Kaźmierczak) Henryk Kowalczyk (fot. Krzysztof Kaźmierczak)

Zmarł jeden z ostatnich żołnierzy grójeckiego podziemia niepodległościowego, major Henryk Kowalczyk. 30 lipca skończyłby 96 lat.

News will be here

Mieszkaniec Bodzewa w czasie okupacji niemieckiej był żołnierzem Armii Krajowej, podczas okupacji sowieckiej działał w Ruchu Oporu Armii Krajowej. Pogrzeb odbędzie się prawdopodobnie w najbliższy piątek.

Przypomnijmy sylwetkę Ś.P. majora Henryka Kowalczyka pióra Tomasza Plaskoty:

Henryk Andrzej Kowalczyk urodził się  30 lipca 1922 r. w Bodzewie (obecnie gmina Belsk Duży), gdzie mieszka do dziś. Działalność konspiracyjną rozpoczął w kwietniu 1940 r. w Związku Walki Zbrojnej, po przekształceniu się rozkazem Wodza Naczelnego gen. Władysława Sikorskiego ZWZ  w Armię Krajowej, do końca wojny był żołnierzem AK (Ośrodek VIII Lipie) pod pseudonimem „Sęp”. Ukończył konspiracyjną podchorążówkę AK, zajęcia odbywały się na terenie obecnej gminy Belsk Duży, m. in. w rezerwacie Modrzewina.

Uczestniczył w największej akcji grójeckiego podziemia podczas okupacji niemieckiej, odbiciu przez AK więźniów z budynku Gestapo w Grójcu w marcu 1943 r. - Minęło ponad siedemdziesiąt lat, ale pamiętam te wydarzenia, jakby rozegrały się  wczoraj. Śnieg sprawiał, że było jasno jak w dzień. Zablokowaliśmy drogę pniami drzew i wystawiliśmy posterunki. Obyło się bez starcia z Niemcami – wspominał przed rokiem Henryk Kowalczyk, który z żołnierzami AK z obwodu Lipie blokował drogę dojazdową do Grójca w okolicy Belska Dużego. Brał również udział w odbiorze i ochronie zrzutów na polu zrzutowym „Lichtarz 423” znajdującym się w pobliżu majątku Machnatka.

W grudniu 1943 r. uczestniczył w akcji zdobycia pieniędzy na działalność AK w Urzędzie Skarbowym w Grójcu przy ówczesnej ul. Radomskiej. Akcję przeprowadzono w dzień, między godz. 10 a 11. Oprócz Henryka Kowalczyka wzięli w niej udział: Edward Potworowski „Epi”, Edward Swierczyński „Jaś” i Kazimierz Leżnicki „Nałęcz”. Henryk Kowalczyk w spisanej w latach osiemdziesiątych relacji, tak wspominał tamte wydarzenia: „Sęp” poszedł pierwszy do urzędu, a był w czapce i z podniesionym kołnierzem płaszcza. Urzędnik z okienka zwrócił uwagę i zapytał się czego sobie życzy. „Sęp” odpowiedział, że chce kupić weksle, wtedy urzędnik pokazał mu gdzie kupuje się weksle i poprosił o zdjęcie czapki. Długa obecność „Sępa” wynikła z tego, że pozostali trzej koledzy opóźnili się trochę, bo zostali zatrzymani przez kogoś znajomego, który naturalnie niczego się nie domyślał. Kiedy weszli pozostali trzej koledzy, sterroryzowani zostali pracownicy i zebrani w jednym pokoju i zerwany telefon. Kasjer musiał władować pieniądze do teczki (ok. 70 000 zł). „Epi” i „Jaś” wzięli teczki z pieniędzmi i wyszli pierwsi na tyły budynku i wycofali się. „Sęp” i „Nałęcz” wziąwszy klucze zamykali drzwi biura, wtedy nadszedł woźny z dwoma dzbankami kawy. Był bardzo zdziwiony, że ktoś zamyka biuro na klucz – został sterroryzowany, wpuszczony do środka i razem zamknięty”. Opiekunem i pomysłodawcą akcji był Górecki, pracownik Urzędu Skarbowego w Grójcu. Przed akcją uczestnicy otrzymali broń od żołnierza AK Stefana Kozłowskiego, któremu po zdobyciu pieniędzy zdali broń w sklepie Racha w pobliżu ratusza.

W marcu 1945 r. Henryk Kowalczyk wstąpił w szeregi podziemia antykomunistycznego, został żołnierzem Ruchu Oporu Armii Krajowej Grójec, dowodzonego przez kapitana Stefana Głogowskiego „Józefa”. W ROAK był zastępcą dowódcy plutonu w gminie Belsk. Używał pseudonimów „Sęp” i „Ziemowit”. – Kiedy w styczniu 1945 r. po ucieczce Niemców z Grójca, żołnierze AK zajęli siedzibę Gestapo, bezpieka od razu po wejściu do miasta z Armią Czerwoną, rozbroiła naszych żołnierzy. Szybko rozpoczęły się aresztowania AK-owców, część kolegów ukryła się w Polsce. Na terenie mojej gminy, Belsk Duży początkowo panował względny spokój, aresztowania zaczęły się dopiero po naszym ataku na siedzibę Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, „wsypali” nas „koledzy” z pobliskiego Zaborowia, którzy po wojnie zajmowali się bandytyzmem. W listopadzie 1945 r. próbowaliśmy odbić naszych kolegów więzionych w siedzibie „bezpieki” w Grójcu, niestety, nie udało nam się zdobyć budynku – wraca do tamtych dni Henryk Kowalczyk. Próba odbicia więźniów z PUBP w Grójcu miała miejsce 21 listopada 1945 r.

Niedawno zapytałem pana Henryka dlaczego w 1945 r. dlaczego zdecydował się zasilić szeregi podziemia antykomunistycznego i walczyć przeciwko sowieckim okupantom. – Do Ruchu Oporu Armii Krajowej dowodzonego przez kapitana Stefana Głogowskiego „Józefa”, tak, jak wielu moich kolegów z Armii Krajowej wstąpiłem na ochotnika. Tak byłem wychowany i ukształtowany, taki miałem „niespokojny” charakter. Narzucony nam siłą, sowiecki porządek nie był dla nas, Polaków, myśmy się na niego nie godzili i walczyliśmy z nim zbrojnie. Wspólnie z moimi kolegami postąpiłem zgodnie z ostatnim rozkazem komendanta naszego obwodu AK Grójec kapitana Dionizego Ruska „Halnego”, żeby postępować zgodnie z własnym sumieniem. Mieliśmy polskie, nie sowieckie sumienia, więc stanęliśmy w obronie naszej lokalnej społeczności. Broniliśmy jej przed szalejącą bezpieką – mówił. I dodał: – To była walka z wiatrakami, ale próbowaliśmy zmienić historię. Niestety nie udało się. Zdawaliśmy sobie sprawę, że nie pokonamy Związku Sowieckiego, ale uważaliśmy, że należy się przeciwstawić komunistycznemu i ubeckiemu bezprawiu.

W latach 1945-1947 z obawy przez aresztowaniem przez UB, ukrywał się na Ziemiach Zachodnich pod nazwiskiem Andrzej Zawadzki. Ujawnił się po ogłoszeniu amnestii 4 marca 1947 r. (zaświadczenie o ujawnieniu nr 12863). Wspólnie z dowódcą ROAK w gminie Belsk Duży zdał broń oddziału.

23 października 1950 r. został aresztowany przez UB pod zarzutem ukrywania poszukiwanego przez UB żołnierza podziemia Tadeusza Tuźnika. Na stronie IPN błędnie wpisano, że aresztowano go za pomoc Aleksandrowi Młyńskiemu „Drągalowi” (http://katalog.bip.ipn.gov.pl/showDetails.do?idx=KO&katalogId=4&subpageKatalogId=4&pageNo=1&nameId=1458&osobaId=28564&). Zwolniony po sześciu dniach, ponieważ śledztwo nie potwierdziło oskarżenia.

W PRL rozpracowywany przez UB i SB, m. in. w ramach operacji skierowanej przeciwko byłym członkom ROAK o kryptonimie „Leśni”. Znajduje się katalogu osób rozpracowywanych przez organy bezpieczeństwa publicznego PRL na stronie IPN: http://katalog.bip.ipn.gov.pl/showDetails.do?idx=KO&katalogId=4&subpageKatalogId=4&pageNo=1&nameId=1458&osobaId=28564&

W PRL nie należał do żadnych organizacji politycznych, kombatanckich i zawodowych. Nie był członkiem peerelowskiego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Był jedynie członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej.

Odznaczony Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, odznaką Pamiątkową Akcji „Burza” oraz odznaka za utrwalanie etosu AK. Po 1989 r. członek Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i Oddziału ŚZŻAK w Grójcu.

W 2017 roku Henryk Kowalczyk został awansowany z porucznika na stopień majora.

TAGI:

Komentarze (4):

Piotrek ; 11 lipca 2018, 21:47

Cześć i chwała bohaterom cześć i chwała bohaterom

Plk a Kozera; 12 lipca 2018, 07:33

Wielki i skromny patriota. Dziękuję,że spotkałem Śp mjr Henryka na swojej drodze. Cześć jego pamięci

Dominik; 12 lipca 2018, 20:29

Niezwykła postać.
Czesc Jego pamięci.

jo; 13 lipca 2018, 09:20

Cześć Jego pamięci

Napisz komentarz:

Twój nick:

Treść komentarza:

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Redakcja portalu Grojec24.net nie ponosi odpowiedzialności za ich treść. Każdego użytkownika obowiązują zasady komentarzy.

 

Najnowsze artykuły

CPK. Pociągiem z Grójca do centrum Warszawy w godzinę [VIDEO] Około 60 minut – tyle w różnych wariantach ma wynie...
Wybory 2024. Dwoje kandydatów na wójta gminy Pniewy O fotel wójta gminy Pniewy w nadchodzących wyborach samorzą...
Wybory 2024. Czworo kandydatów na burmistrza Nowego Miasta nad Pilicą O fotel burmistrza Nowego Miasta nad Pilicą w nadchodzących...
Jaki tatuaż wybrać? Pomysły i inspiracje Wybór tatuażu to kwestia bardzo indywidualna. Doświadczony...
Sklejka 4 mm: wszystko, co musisz wiedzieć .

Najnowsze ogłoszenia

Firmy z Grójca i okolic

OSK MANEWR PATRYK TOMASZ KUJAWA Dlaczego My? Odpowiedź jest prosta i zawarta w tym krótkim opisie.

2013-2023 © Grojec24.net - informacyjny portal mieszkańców Grójca i Powiatu Grójeckiego.

Wydawcą portalu jest AaaMedia.pl.